ဘိုလီးဗီးလား နဲ့ ပီရူးကြားက တောင်အမေရိကရဲ့ အကြီးဆုံးရေကန်ကြီး

Titicaca ရေကန်ဟာ ဘိုလီးဗီးယား နဲ့ ပီရူးနိုင်ငံတို့ရဲ့ နယ်စပ်ဒေသမှာ တည်ရှိပြီး ပီရူးနယ်စပ်‌က Andes တောင်တန်းတွေ အပေါ်မှာ ရှိတဲ့ ရေချိုရေကန်ကြီး တစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တောင်အမေရိကရှိ အကြီးဆုံးရေကန်ကြီး ဖြစ်ပြီး စုစုပေါင်း မျက်နှာပြင်ဧရိယာမှာ ၈၃၇၂ ကီလိုမီတာ ( ၃၂၃၂ စတုရန်းမိုင် ) ကျယ်ဝန်းပါတယ်။ ပင်‌လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် အမြင့်မီတာ ၃၈၁၂ မီတာ ( ၁၂၅၀၇ ပေ ) မှာ တည်ရှိတဲ့ Titicaca ရေကန်ဟာ ကမ္ဘာပေါ်က သွားလာဖို့ အမြင့်ဆုံးရေကန် တစ်ကန်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပျမ်းမျှအနက်ပေ ၂၈၁ မီတာ ( ၉၂၂ ပေ ) နက်တဲ့ ဒီရေကန်ဟာ သေးငယ်သော စမ်းချောင်း ၂၀ ‌ကျော်ရဲ့ စီးဝင်ရာ ဖြစ်ပြီး ကန်ပတ်ပတ်လည်မှာ ကျွန်းပေါင်း ၄၁ ကျွန်းနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ မြို့ကြီး ဖြစ်နေပါတယ်။ Titicaca ကန်ရဲ့ အအေးဓာတ် နဲ့ လေတိုက်နှုန်းတွေကြောင့် ပျမ်းမျှမျက်နှာပြင် အပူချိန်မှာ ၁၀ မှ ၁၄ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် ( 50 မှ 57°F ) ရှိပြီး ဆောင်းရာသီတွေမှာတော့ ပိုအေးတတ်ပါတယ်။ ရေငှက်ပေါင်းများစွာရဲ့ သာယာတဲ့ စားကျက်မြေနေရာ တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Titicaca ရေကန်မှာ ရှေးယခင်က ရေနေမျိုးစိတ်ပေါင်း ၅၃၀ ကျော်နေထိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါအပြင် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သန်းပေါင်း များစွာကတည်းက ပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့ ရှေးအကျဆုံး ရေကန်တစ်ကန်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လူသိနည်းတဲ့ Titicaca ရေကန်ရဲ့ နောက်ထပ်ထူးခြားချက် တစ်ချက်ကတော့ ဒီရေကန်ဟာ ‌၁၅ရာစု နဲ့ ၁၆ရာစုကြားမှာ ဒဏ္ဍာရီလာနေရာတစ်ခုအဖြစ် ထင်ရှား လူသိများခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အိုင်ထဲကို ယစ်ပူဇော်မှုများလည်း ရှိခဲ့ပြီး ယခု ရေကန်ကို ပြန်လည်တူးဖော်ကြည့်တဲ့အခါ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများစွာကိုလည်း တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ ရေကန်ပတ်ပတ်လည်မှာ အလိုအလျောက်ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကျွန်းများ ၊ လူလုပ်ကျွန်းများနဲ့ လူနေထူထပ်နေပြီး အတော်ကို သာယာတဲ့ရာသီဥတုကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာကြောင့် နိုင်ငံရပ်ခြား ခရီးသွား‌တွေရဲ့ ပစ်မှတ်လေး ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်းပေါင်းများစွာနဲ့ စည်ကားစွာ ရှိနေတဲ့ Titicaca lake ဟာ ထူးထူးခြားခြား ရေကန်မဟုတ်တဲ့ ရေကန်တစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။